VNEXPRESS.NET – Việc thu thập mẫu nước thải tại trường học, khu dân cư hàng tuần qua bộ test Covid-19 chuyên dụng góp phần truy vết ca nhiễm cộng đồng sớm và kiểm soát dịch bệnh kịp thời.
Covid-19 khởi nguồn từ cuối tháng 12/2019 tại Vũ Hán (Trung Quốc) khiến gần hàng triệu người trên thế giới tử vong. Hiện, dịch bệnh dần được kiểm soát, chính phủ các nước nới lỏng quy định. Tiêm vacxin được tiến hành nhanh chóng, với độ phủ khoảng 55% dân số thế giới. Tuy nhiên, biến thể mới Omicron và Deltacron xuất hiện là hồi chuông cảnh báo về sự gia tăng ca nhiễm. Các nhà chức trách, trong đó có Việt Nam buộc phải cải tiến các giải pháp phát hiện nhanh nguồn nhiễm, phòng lây lan và kiểm soát dịch bệnh.
Trong đó, giải pháp xét nghiệm Covid-19 qua nước thải đã được CDC Mỹ và nhiều quốc gia thực hiện. Theo Thạc sĩ Phan Minh Trí, Trưởng phòng Kỹ thuật Thuận Thiên, giải pháp này hướng đích tại các khu vực có mật độ người cao, giúp sàng lọc ca nhiễm, khoanh vùng đối tượng nhanh chóng. Truy vết ca nhiễm Covid-19 thông qua nước thải là tiềm năng mới nhằm kiểm soát dịch bệnh khi biến chủng nguy hiểm tấn công.
Tại Việt Nam, xuất phát từ sáng chế “Hố ga lấy mẫu nước thải” do nhà sáng chế Thân Thế Hào – Chủ tịch HĐQT Công ty CP Giải pháp Công nghệ Thuận Thiên tạo ra và đã được xác lập quyền sở hữu trí tuệ, Công ty Cổ phần giải pháp công nghệ Thuận Thiên đã đưa ra giải pháp kiểm soát Covid-19 để bảo vệ vùng xanh. Mới đây giải pháp này đã lọt top 10 cuộc thi “Tìm kiếm và kết nối giải pháp đổi mới sáng tạo ứng phó Covid-19 tại TP HCM” do Sở Khoa học và Công Nghệ TP HCM tổ chức.
Theo Thạc sĩ Phan Minh Trí, truy vết Covid-19 cần một biện pháp kiểm soát chủ động, quyết liệt, không làm ảnh hưởng tâm lý người dân. Các xét nghiệm cần cung cấp thông tin bao quát về dịch tễ để phân bổ và có chiến lược phù hợp với từng khu vực đặc trưng, cần phát triển các giải pháp để áp dụng trong tương lai.
Các tài liệu khoa học phát hiện RNA của virus Corona có trong chất thải người nhiễm bệnh, có thể xác định trong vài ngày trước khi các triệu chứng lâm sàng xuất hiện.
Phân tích các vật liệu di truyền của virus trong chất thải sinh hoạt giúp phát hiện nhanh biến thể Omicron và các biến thể khác. “Vì vậy, truy vết Covid-19 qua nước thải rút ngắn thời gian xét nghiệm, phát hiện dịch tễ sớm hơn so với xét nghiệm thông thường”, Thạc sĩ Phan Minh Trí cho hay.
Tại Mỹ, việc xét nghiệm phụ thuộc vào hệ thống trạm xử lý nước của khu dân cư. Mẫu nước thải gộp: nước thải sinh hoạt, nước thải vệ sinh cá nhân, nước thải ăn uống nên cần nhiều thiết bị tiến hành lọc, tách để đưa ra kết quả chính xác cuối cùng.
Hệ thống giám sát dịch tễ Thuận Thiên sử dụng hố ga có ký hiệu HG 08b tầm soát từng khu vực nhỏ… Hệ thống tập trung vào loại nước thải cần phân tích. Nhờ đó đơn giản hóa quá trình phân tích và cho ra kết quả chính xác hơn, khoanh vùng tốt hơn.
Hố ga hỗ trợ truy vết Covid-19 Thuận Thiên sản xuất từ nhựa Polypropylene polymer, tuổi thọ 30 năm, chịu được tải trọng 12 tấn, chống thấm nước đảm bảo kết quả xét nghiệm.
Trong thời điểm TP HCM trải qua đỉnh dịch, nhằm phục vụ công tác phòng chống dịch, Thuận Thiên đã tiến hành lấy mẫu thử nghiệm tại ba khu vực chủ chốt: vùng xanh, vùng đỏ và một bệnh viện dã chiến trên thành phố.
Quá trình được các giáo sư, các chuyên gia đầu ngành trực tiếp tiến hành và thử nghiệm. Theo Thạc sĩ Phan Minh Trí, kết quả xét nghiệm đạt độ chuẩn xác cao, dự đoán chính xác diễn biến dịch bệnh tương ứng với tình hình dịch tại các điểm lấy mẫu và khu vực thử nghiệm.
Hiện tại, Việt Nam trong quá trình bình thường mới. Học sinh, sinh viên đi học lại, việc kiểm soát số lượng lớn học sinh trong khu vực nhỏ sẽ gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, theo Thạc sĩ Phan Minh Trí, hệ thống hố ga giám sát Covid qua nước thải Thuận Thiên là giải pháp thiết thực để kiểm soát, ngăn ngừa bùng phát dịch bệnh.
Điểm cộng của giải pháp này là giảm khả năng lây chéo so với phương pháp lấy mẫu test thông thường; không làm ảnh hưởng tới tâm lý học sinh và phụ huynh; tối ưu hóa chi phí; góp phần sàng lọc phát hiện sớm ca nhiễm và cách ly kịp thời.
Ngoài ra các hố ga có thể tích từ 0,2-0,35m3, dễ lắp đặt và điều chỉnh. “Việc lắp đặt hố ga xét nghiệm có thể phát hiện thêm nhiều bệnh truyền nhiễm khác, phù hợp sử dụng lâu dài, đảm bảo an toàn cho khu dân cư, trường học, khu công nghiệp”, Thạc sĩ Phan Minh Trí chia sẻ.